Doğuyoruz, büyüyoruz ve ölüyoruz. Pekala ya ölümsüzlüğü bulmaya ziyadesiyle yaklaştıysak? Şuurumuzu sanal bir dünyaya aktarıp, sonsuza kadar kendi sanal dünyamızda yaşayabileceğimiz bir gelecek kaçınılmaz olsa da bunun için birazcık daha beklememiz gerekiyor üzere gözüküyor.
Bizler ise yakın gelecekten, yani sanal gerçekliğin evresinin başlayacağı yıllardan ve oyunların geçireceği değişimden konuşmak istiyoruz. Yakın gelecekte, oyunlar o denli bir hâl alacak ki gerçek dünyayı art plana atıp, vaktimizin büyük bir çoğunluğunu ‘’metaverse’’ dediğimiz sanal dünyalarda geçireceğiz. O hâlde gelin, yazımıza geçelim.
Her şeyin başlangıcındayız: Sanal gerçekliğin birinci çağı
Önümüzdeki yıllara yanlışsız küçük bir seyahate gitmeden evvel, 15 yıl geçmişe gidelim. Sene 2007. Cep telefonları ülkemizde daha yeni yeni tanınan olmaya başlamış ve külüstür birer bilgisayara sahibiz. O denli ki şu anda rahatlıkla külüstür olarak isimlendirebileceğimiz bu aygıtlar, o vakitler ne kadar da kıymetliydi değil mi? Teknolojik aygıtların yavaş yavaş tanınan olması ve tüm ülkelerdeki marketlerde yerini almasıyla birlikte hayatlarımız büyük oranda kolaylaştı.
10 yıl evvel çıkan bir aygıt ile bu yıl içerisinde çıkan bir aygıtı karşılaştırdığımızda ortadaki dağlar kadar farkı ve gelişen teknolojiyi rahatlıkla görebiliyoruz. Vaktinde tuşlu cep telefonu ile yılan oyunu ve tetristen öbür bir şey oynayamazken, artık yapabildiklerimizi karşılaştırdığımızda sizlere de ziyadesiyle etkileyici gelmiyor mu? Üstelik bunlar, yalnızca yaklaşık 20 yıl öncesiydi. Şu anda elimizin altındaki teknolojiyi düşününce, bir 20 yıl sonrasını iddia etmek oldukça heyecanlı.
Geçmişe gerçek küçük bir seyahat yaptığımıza nazaran, gelin artık bu seyahati günümüz teknolojisi ile birlikte yakın geleceğe yapalım. Oyun dünyasının günümüzdeki durumuna baktığımızda, dalın altın çağını yaşadığını ve daha evvel hiç bu kadar büyük bir market hissesine sahip olmadığını görüyoruz. Günümüzde sanal gerçeklik dediğimizde, aklımıza daha çok; başımızdan geçirdiğimiz koca bir başlık, bu başlık ile oynayabileceğimiz sanal gerçeklik oyunları ve sanal bir dünyada yer alma merakı geliyor.
Özellikle PlayStation VR ve Oculus VR’ın muvaffakiyetini da unutmayalım. Artık bile; sanal gerçeklik başlığımızı takıp, zombiler tarafından istila edilmiş bir dünya içerisine girip zombilere karşı savaşabiliyor ve hatta gezegenleri bile keşfedebiliyoruz. Pekala bu durum şimdiden böyleyse, 20 yıl sonrasını kestirim edebiliyor musunuz? Şu anda sanal gerçekliğin ilk çağını yaşıyoruz ve varsayım ettiğimizden çok daha fazla geliştiğine tanıklık edeceğiz.
Abonelik sistemleri, bulut teknolojisi ve sanal kainatlar: Oyun dünyasının geleceği
Konu, oyun dünyasının geleceğine geldiğinde; abonelik sistemleri, bulut teknolojisi ve sanal kainatların kaçınılmaz olduğunu görüyoruz. O denli ki abonelik sistemlerinin büyük yükselişine şimdiden şahit olmaya başladık bile. Xbox’ın sahibi Microsoft ile başlayan Xbox Game Pass sistemi, oyun dünyasındaki popülerliğini her geçen gün daha da arttırmaya devam ediyor. Ayrıyeten PlayStation’ın da geçtiğimiz aylarda büyük oranda değişime giden PlayStation Plus ile bu türlü bir yola girdiğini gördük.
Oyun dünyasının en büyüklerine göz attığımızda, bunların şimdilik; Tencent, Sony, Microsoft ve Nintendo olduğunu görüyoruz. PlayStation ve Xbox üzere oyun dünyasının en büyük markalarının attığı bu adımlar, aslında yavaş yavaş oyun dünyasının geleceğini şekillendiriyor. Bırakın yakın geleceği, ilerleyen birkaç yıl içerisinde abonelik sistemleri o denli bir hâl alacak ki artık oyun satın aldığımız günleri bile hafifçe geride bırakmaya başlayacağız.
Bulut teknolojisi o kadar yaygınlaşacak ki her an her yerden istediğimiz cihaz aracılığıyla istediğimiz oyuna anında erişebilecek ve sıkıntısız bir formda oynayabileceğiniz. Alışılmış, bunun için de epey güçlü bir internet altyapısı gerektiğinin altını çizmek istiyoruz. Abonelik sistemleri ve bulut teknolojisinin beraberinde, sanal gerçeklik teknolojisi de büyük oranda gelişecek.
Sanal gerçeklik o denli bir hâl alacak ki artık gerçek ömürlerimizi unutup, bir oyun içerisinde kurduğumuz ikinci bir hayata sahip olacağız. Ayrıyeten az evvelki cümlemiz, birer sanal gerçeklik oyunu olmamalarına karşın, bilhassa ‘’MMO’’ olarak isimlendirdiğimiz devasa çok oyunculu çevrim içi oyunlarda sıkça karşılaşılan bir durum. Günümüzdeki en hoş örneklerinden bir tanesi ise: Second Life.
Metaverse’in birinci örneklerinden: Second Life
Linden Research tarafından geliştirilen ve 2003’ten beri büsbütün fiyatsız olarak faaliyet göstermekte olan bir görüntü oyunu olarak karşımıza çıkan Second Life, devasa çok oyunculu çevrim içi bir sanal dünyada geçiyor. Rol yapma üzerine kurulan yapısı ve yapabileceklerinizin neredeyse sonu olmadığı internet tabanlı bu sanal dünya, kullanıcılarına hayallerindeki hayatı sanal bir halde deneyimleme fırsatı sunuyor.
Öncelikle, Second Life bir sanal gerçeklik oyunu değil. Yani tüm bu tecrübeleri, bilgisayar ekranınıza bakarken yaşıyor ve kendinizi sanal bir dünyanın bir modülü üzere hissediyorsunuz. Second Life’ın geliştiricileri, oyunun sanal gerçeklik versiyonu üzerinde çalışıyor ve sanal gerçekliğe çok büyük bir katkı sağlamayı hedefliyorlar. Lakin aslında, bu sanal hayatı şu anda bile sunuyorlar.
İlk olarak hayalinizdeki karakteri yaratıyor ve avatarınızı dilediğiniz üzere kişiselleştiriyorsunuz. Daha sonrasındaysa ne yapacağınız büsbütün size kalıyor. İster yeni yerler keşfediyor, ister bir barda oturup başka beşerler ile toplumsallaşıyor, isterseniz de çeşitli etkinliklere katılıyor yahut para kazanmaya çalışıyorsunuz. Yapabileceklerinizin hayal gücünüze kaldığı bu dünya, kulağa etkileyici geldiği kadar dehşetli da. Bir bilgisayar ekranına bakarken bu durum fazla müthiş üzere gözükmese de beşerler ile daima olarak etkileşimde olduğunuz bu oyunun, bir sanal gerçeklik başlığıyla birlikte içerisinde olduğunuzu düşünün.
Bu başlıklar, yakın gelecekte o kadar gelişecek ki beş duyu organımızı da kandırmayı başarabilecekler. Yani bir sanal gerçeklik oyunu oynarken; göreceğiz, işiteceğiz, koku alacağız, tadacağız ve dokunacağız. Bunları nitekim yaşamıyor olsak da nitekim yaşıyormuş üzere hissedeceğimiz bir düzeye geleceğiz. Hâl bu türlü olunca, sanal dünyada da hata kavramı her vakit olacak.
Farklı birer tecrübe: Beşerler bu üslup oyunları neden oynuyor?
Second Life, MovieStarPlanet ve hatta Sanalika üzere oyunları düşünün. Bunlar, basit görünüşlerinin ardında neredeyse gerçek bir sanal hayat tecrübesi sunmayı başaran oyunlardan. Bu üç oyunun da en büyük ortak noktasıysa: toplumsallaşmak. İnsanların bu biçim oyunları oynamasının altındaki en büyük neden, öteki beşerler ile daima olarak etkileşim hâlinde olabilmeleri.
Sanal ortamlarda tanışıyor, kaynaşıyor ve yeni dostluklar elde ediyorlar. Hatta çevrim içi bir oyundan tanıştığı bir kişi ile evlenen birçok insan bile var. Kulağa ziyadesiyle tuhaf gelecek ancak bu durum, League of Legends’ta dahi yaşandı. Kimi beşerler, tek kişilik oyunlara göre çok oyunculu oyunları tercih ederler. Bunun altındaki en büyük nedenlerden bir başkası ise kendilerini koca bir oyun içerisinde yalnız hissetmek istememeleri olur.
İşte en merak edilen soru: Sanal bir dünyada kalıcı olarak var olabilir miyiz?
Bilim insanları, bunun yakın gelecekte pek mümkün olmadığını belirtse de teknolojimizin bu türlü bir düzeye geleceğinin kaçınılmaz olduğunu da söylüyorlar. İnsanlık o denli bir düzeye gelecek ki bizi biz yapan vücudumuzu terk edip kendi sanal dünyamızda sevdiklerimiz ile birlikte sonsuza kadar yaşayabileceğiz. Geleceğin bu halde olacağını düşününce de ‘’Ya biz de simülasyonsak?’’ sorusu hayli korkutucu olabiliyor.
Peki yakın gelecekte sanal gerçeklik gözlüklerimiz ile ne yapabileceğiz? Kendi oluşturduğunuz avatarınız ile devasa bir surun önünde durduğunuzu düşünün. Ardınızda da yaklaşık 100 şövalyeden oluşan bir ordu var. Bu ordunun kumandanısınız ve ordunuzdaki her şövalye sizin üzere gerçek bir insan. Her bir adamınızın sorumluluğu sizin ellerinizde. Stratejik zekanız ve savaş hünerleriniz kaleyi fethetmek için kâfi olacak mı? İşte gerçek bir Orta Çağ tecrübesi ile karşı karşıyayız. Artık bu örneği, farklı temalar ve hususlar ile düşünün. Yakın gelecekte sanal gerçeklik, vazgeçilmez olacak.