28 Mart 1979 günü sabah saat 4’te, ABD’deki Three Mile Island’da bir felaket yaşandı. Bu, Pennsylvania’ya radyasyon sızmasına neden olan ABD tarihindeki en makûs nükleer kazaydı.
O kara günde Three Mile Island nükleer güç santrali, iki reaktöründen birini etkileyen bir soğutucu kaybı kazası yaşadı. Bu kaza, kapalı olması gereken bir vananın açık bırakılması ve TMI-2 nükleer reaktör çekirdeği için soğutucu vazifesi görmesi gereken suyun hür kalması nedeniyle meydana geldi.
Su boşaldıkça, açıkta kalan çekirdek çok ısındı ve bahtsız bir olaylar dizisi içinde, santral operatörleri onu tekrar soğutabilecek olan acil durum suyunu kapatma kararı aldılar. Atomic Archive, soğutucu olmadan reaktördeki sıcaklıkların 2.371°C’ye yükselmesiyle çekirdeğin açıkta kalan kısmı yanmaya başladı.
Çernobil’i vuran yıkım üzere bir nükleer erime çok ısınmadan kaynaklanır ve Three Mile Island birebir mukadderatı paylaşmaya tehlikeli bir halde yaklaşmıştı. Natasha Zaretsky, “Atomik Kabuslar ve Three Mile Adası’ndaki Biyolojik Vatandaşlar” başlıklı yazısında, neyse ki bir erime meydana gelmediğini fakat santralin yardımcı binasındaki bir yırtılmadan kaynaklanan bir radyasyon sızıntısı olduğunu belirtiyor.
Kritik düzeye yakın bu olaydan çok az kişinin ziyan gördüğü düşünülüyordu, fakat kanser, kalp hastalıkları ve bölge sakinleri ortasında erken ölümlere ait epidemiyolojik bilgiler üzerine yapılan son araştırmalar bunun aksini gösteriyor.
Nükleer facianın nedeni, bir operatörün göbeği mi?
Washington Post’ta nükleer kazadan altı hafta sonra yayınlanan bir makaleye nazaran, açık vanayla ilgili sorun, görünürlük problemleri nedeniyle uzun mühlet denetim edilmemiş olabilir. Nükleer Düzenleme Komitesi’nin özel araştırma grubunun raporuna nazaran; bir operatör, kendisine iki değerli besleme suyu pompası vanasının kapalı olduğunu söyleyecek olan göstergelerin görüşünü kazara bedeniyle engellemiş. NRC kaynakları toplantıdan sonra operatörün ‘göbeği gösterge panelinin üzerine sarkan iri bir adam‘ olduğunu açıkladı.
Bu değerli göstergeler olmadan, santral operatörleri ikinci reaktörde ortaya çıkan durumun farkında değildi ve buhar jeneratöründeki uğultular nedeniyle çekirdekte soğutma sıvısı olduğunu düşünüyorlardı. Yüz maskeleri ve teneffüs maskeleri takmaları istendiği ve birbirleriyle bağlantı kurmaları engellendiği için daha büyük bir felaket yaşandı. Operatörlerin yalnızca yarısının giderken kapıyı açık bırakarak ayrılması nedeniyle tahliye talebi de sonuçsuz kaldı.
Karmaşık bir iş gününe uygun bir sonuç olarak, kaza sırasında meydana gelen olayların sırasını kaydetmesi gereken bir bilgisayar, felaketin en ağır olduğu anda bir buçuk saat boyunca kilitlendi. Bu da gerçekte olup bitenlerin iki saat gerisinde kaldıkları ve büyük ölçüde kaybolduğu manasına geliyordu.
